System różnicowania ciśnień. Przegląd i konserwacja systemu różnicowania ciśnień w budynkach. Skutecznym sposobem dbania o bezpieczeństwo wysoko kondygnacyjnych budynków są systemy różnicowania ciśnień. Aby cały mechanizm działał odpowiednio należy przeprowadzać ich regularne przeglądy oraz konserwację. Świadczymy tego rodzaju usługi. Zobacz, czym jest system różnicowania ciśnień oraz dlaczego należy wykonywać jego przeglądy.

Przegląd i konserwacja systemu różnicowania ciśnień w budynkach

System różnicowania ciśnień – czym jest?

Zacznijmy od tego, jak działa system różnicowania ciśnień. W budynku, gdzie montuje się tego rodzaju mechanizm, wytwarzany jest ukierunkowany przepływ powietrza. Jego intensywność znajduje się pod kontrolą – chcąc uzyskać stabilny rozkład ciśnienia statycznego należy odprowadzić określoną ilość powietrza ze strefy podwyższonego ciśnienia i doprowadzić konkretną ilość powietrza w miejsca, gdzie ciśnienie jest obniżone.
Systemy Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych, bo tak także określane są systemy różnicowania ciśnień, powstają w oparciu o ścisłe wytyczne. Graniczną wysokość budynku, od której należy stosować tego typu rozwiązanie określają trzy dokumenty. To od decyzji o wyborze konkretnej normy na etapie projektowym zależy, kiedy technologia systemu różnicowania ciśnień powinna zostać wdrożona.
Według amerykańskiej normy NFPA 92A Standard for Smoke-Control Systems Utilizing Barriers and Pressure Differences tą granicą jest 65 m wysokości budynku. Z kolei Instrukcja ITB nr 378/2002 – Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich i wysokościowych – wskazuje na 55 m, a norma PN-EN 12101-6:2007 – Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła – Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów różnicowania ciśnień – Zestawy urządzeń określa tę wartość jako 30 m.

Standardy projektowe systemów różnicowania ciśnień – porównanie

Wymieniliśmy trzy normy, wedle których projektuje się systemy różnicowania ciśnień. W polskich warunkach istotne są w zasadzie dwie ostatnie, stąd porównamy je ze sobą.
Zgodnie z normą PN-EN 12101-6:2007 system różnicowania ciśnień spełnia bardzo istotną rolę. Jak wskazuje jego definicja zaczerpnięta wprost z tego dokumentu:
„system różnicowania ciśnień służy do ograniczania rozprzestrzeniania się dymu z jednej przestrzeni budynku do drugiej, przez nieszczelności w przegrodach fizycznych lub przez otwarte drzwi. System taki daje możliwość utrzymania bezpiecznych warunków przebywania w przestrzeniach chronionych, takich jak: drogi ewakuacyjne, drogi dostępu ekip ratowniczych, szyby przeciwpożarowe, przedsionki przeciwpożarowe, klatki schodowe oraz inne przestrzenie, gdzie wymagane jest utrzymanie stanu wolnego od dymu”.
Ponadto Polska Norma wskazuje na konkretne kryteria, które musi spełniać taka wentylacja. Są to:

• kryterium przepływu powietrza w drzwiach otwartych dla umożliwienia akcji ewakuacyjnej,
• kryterium przepływu powietrza w drzwiach otwartych dla umożliwienia akcji ewakuacyjnej wraz z akcją gaśniczą,
• kryterium różnicy ciśnienia przy zamkniętych drzwiach.

Natomiast biorąc pod uwagę Instrukcję nr 378/2002 ITB można wskazać, że dobrze zaprojektowane Systemy Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych spełniają takie wymagania jak:

• zabezpieczenie przestrzeni klatki schodowej i zapewnienie warunku nadciśnienia – podobnie jak w normie polskiej,
• zapewnienie przepływu między klatką schodową i przedsionkiem – z kolei norma polska narzuca, by przepływ istniał między klatką schodową a pozostałymi częściami budynku,
• odprowadzenie dymu z korytarza – norma polska wymaga istnienia instalacji odbioru powietrza.

Nieco inaczej wykonuje się również obliczenia projektując taki system. Zgodnie z normą polską należy wziąć pod uwagę takie dane jak:

• ilość powietrza konieczną do ochrony klatki schodowej dla warunku nadciśnienia (przecieki),
• ilość powietrza, by zapewnić przepływ,
• obliczenia ilości usuwanego powietrza,
• obliczenia siły niezbędnej do otwarcia drzwi.

Z kolei druga ze wskazanych norm zwraca uwagę na takie elementy jak:

• prędkość przepływu,
• prędkość przepływu i ilość powietrza, która jest niezbędna do wykonania przepływu, może to też być wydajność instalacji wyciągowej albo nawiewnej,
• wydajność systemu odprowadzania dymu z korytarza albo z instalacji nawiewowej.

Ponadto Instrukcja ITB dzieli systemy różnicowania ciśnień na dwie klasy: A i B. Natomiast norma polska wprowadza sześć klas wentylacji nadciśnieniowej – od A do F – przeznaczonych dla różnych typów budynków.
System klasy A znajdzie zastosowanie w budynkach, gdzie nie przewiduje się ogólnej ewakuacji, a jedynie ewakuację osób bezpośrednio zagrożonych. System różnicowania ciśnień typu B jest instalowany tam, gdzie drogi ewakuacji tworzone są na potrzeby ratowników. System klasy C przewiduje jednoczesną ewakuację wszystkich zgromadzonych wewnątrz. Systemy klasy D znajdują zastosowanie w hotelach, pensjonatach, gdzie istnieje ryzyko snu. System klasy E to rozwiązanie przewidziane w przypadku stopniowej ewakuacji, z kolei systemy klasy F są przeznaczone dla ekip ratowniczych i jednoczesnej ewakuacji.
Dlaczego warto stosować System Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych, jak często określa się też system różnicowania ciśnień? Ochrona dróg przeciwpożarowych, zabezpieczenie dróg ewakuacyjnych, a także ochrona mienia – to 3 główne zastosowania systemu różnicowania ciśnień w budynku.
Głównym celem jest zapewnienie takich warunków w przestrzeniach chronionych, by jak najdłużej pozostały one nienaruszone. Zwiększa to szansę na ucieczkę oraz na zachowanie w dobrym stanie rzeczy zgromadzonych w takim miejscu.

System różnicowania ciśnień

Systemy Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych – kompleksowe przeglądy

Tego typu wentylacje nadciśnieniowe każdorazowo sprawdzają nasi specjaliści z Flame Protect i tworzą raport na podstawie zebranych danych o budynku. Analizują oni z wykorzystaniem nowoczesnych programów m.in. lokalizację, wysokość budynku, rozlokowanie klatki schodowej, przecieki powietrza oraz określone wymagania funkcjonalne instalacji.
Badanie gradacji ciśnień to istotny element każdego przeglądu Systemu Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych.
System różnicowania ciśnień powinien być regularnie badany.
Nasi fachowcy sprawdzają, jak radzi sobie w sytuacji przepływu powietrza, gdy drzwi podczas ewakuacji zostaną już otwarte. Dokonują pomiarów siły nacisku na drzwi, by zweryfikować, czy konkretny System Kontroli Rozprzestrzeniania Dymu i Ciepła klatek schodowych i szybów windowych jest w stanie zachować odpowiednią prędkość i kierunek przepływu powietrza w przedstawionej sytuacji.

Wentylacja nadciśnieniowa – czynniki zakłócające, które należy zweryfikować

Analizując działanie takiego mechanizmu trzeba również wziąć pod uwagę inne czynniki zakłócające jak np.: wiatr. Warunki atmosferyczne, lokalizacja budynku, aerodynamiczny kształt instalacji, nieszczelności to podstawowe elementy, które mają wpływ na skalę oddziaływania wiatru na cały system różnicowania ciśnień. Siła wiatru i jego kierunek są istotne przy uwzględnianiu mocy wentylatora napowietrzającego.
Wentylacja nadciśnieniowa powinna być też w odrębny sposób pomyślana dla budynków z windami, gdzie winda służy jako droga ewakuacyjna dla ekip ratowniczych albo znajduje się w obrębie przedsionków przeciwpożarowych. Wówczas staje się jasne, że system różnicowania ciśnień musi uwzględniać również i tę przestrzeń. Wentylacja nadciśnieniowa w windzie zabezpiecza ją przed zadymieniem i ułatwia drogę ucieczki.
Prowadząc pomiary wentylacji nadciśnieniowej nasi fachowcy biorą pod uwagę także takie zjawiska jak ruch powietrza w warunkach pożaru. Z uwagi na to, że rozgrzane powietrze wyróżnia się mniejszą gęstością, podlega unoszeniu i przemieszcza się poprzez nieszczelne miejsca w kondygnacji, dlatego i tę kwestię należy przeanalizować.

Pomiary siły nacisku na drzwi – dlaczego są tak ważne?

Każdorazowo wykonywane są też pomiary siły nacisku na drzwi – każdy budynek rządzi się tu innymi prawami. Trzeba mieć to na uwadze już na etapie projektowym. Utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w przestrzeni chronionej wymaga instalacji odbioru powietrza – zazwyczaj są to okna uchylne, jednak i tu należy uwzględnić niekorzystne działania wiatru. Ponadto miejsce, w którym okna są zainstalowane, musi gwarantować odbiór powietrza z przestrzeni podwyższonego ciśnienia.
Nie więcej niż 100 N to zgodnie z normą PN-EN 12101-6 maksymalna wartość siły, jaką trzeba użyć, by otworzyć drzwi do przestrzeni chronionej. Ostateczny parametr jest tu jednak ustalany na podstawie pola powierzchni drzwi, różnicy ciśnień po obu stronach drzwi i siły niezbędnej do pokonania oporu własnego drzwi. Wyższa wartość niż wskazana może sprawić, że osoby o słabszej kondycji, starsze czy też zmęczone lub zestresowane pożarem mogłyby zrezygnować z ucieczki tak obciążonymi drzwiami.
Dlatego chcąc zapewnić wyższy poziom bezpieczeństwa i komfortu podczas ewakuacji, a przy tym sprawić, by budynek spełniał wytyczne wskazane w normie PN-EN 12101-6 bardzo istotne jest przeprowadzenie pomiaru siły nacisku na drzwi.
Zapraszamy do skorzystania z usługi przeglądu i konserwacji systemu różnicowania ciśnień w swoim budynku.
Zobacz również:

• Rodzaje systemów wentylacji pożarowej – poznaj je lepiej
• Pomiary natężenia oświetlenia w miejscu pracy
• Zastosowanie systemu detekcji gazów
• Drzwi przeciwpożarowe – jak działają?
• Szkolenie wstępne oraz instruktaż stanowiskowy