Ocena ryzyka zawodowego – wymagania formalne dotycząc oceny ryzyka zawodowego w przedsiębiorstwach.

Obowiązkiem pracodawcy zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy jest poinformowanie pracownika o ewentualnym ryzyku i zagrożeniach dla życia i zdrowia, jakie niesie ze sobą wykonywanie pracy na określonym stanowisku, a także zapoznanie ze stosowanymi środkami ochrony przed niebezpieczeństwem.
Pracownik musi zostać jednoznacznie, bezpośrednio poinformowany, na przykład za pomocą cyklicznie powtarzanych szkoleń lub zorganizowanych zebrań. Ocenę ryzyka powinno się ustalić dla wszystkich stanowisk, zarówno stałych jak i niestacjonarnych.

Jakie elementy należy uwzględnić w ocenie ryzyka zawodowego?

Ocena ryzyka powinna zostać przeprowadzona w jak najprostszy sposób, jednak skrupulatnie. W większości przypadków, szczególnie w małych przedsiębiorstwach można ją przedstawić w następujących krokach:

1. wypisanie potrzebnych informacji (zajmowane stanowiska, jakie osoby je zajmują i ich predyspozycje, wykorzystywane maszyny i materiały ,zagrożenia związane z ich użytkowaniem i ich ewentualne pomiary, wykonywane operacje technologiczne, występujące czynniki niosące ryzyko, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, przewidywane skutki zdarzeń zagrażających, obowiązujące przepisy prawne),
2. identyfikowanie zagrożeń (niebezpieczne powierzchnie i krawędzie, działanie maszyn, wysokości, hałas, promieniowanie, duży wysiłek fizyczny, zagrożenia biologiczne, stres),
3. szacowanie stopnia zagrożeń na podstawie ich prawdopodobieństwa i skutków na małe, średnie lub duże(w przypadku ostatniego powinny zostać wprowadzone odpowiednie kroki),
4. określenie, czy dotychczasowe działania zabezpieczające przed ryzykiem jest wystarczające i wprowadzenie działań zabezpieczających w zależności od stopnia zagrożenia,

Ponadto z przeprowadzonej dokumentacji powinny jasno wynikać informacje o sposobie przeprowadzenia oceny, zastosowanych wymaganiach, zaleceniach i normach, wymaganiach dla narażonych pracowników, zaleceniach odnośnie dalszych środków zapobiegawczych, ustalonym sposobie przeglądu i aktualizacji oceny ryzyka, sposobie kontroli ryzyka oraz redukcji ryzyka poprzez zastosowane środki.
Według normyPN-N-18002 dopuszczalne są jeszcze inne metody szacowania ryzyka, na przykład metoda Wstępnej Analizy Zagrożeń (PHA),Wskaźnika Ryzyka (RISC SCORE), Grafu Ryzyka czy Analizy Bezpieczeństwa Pracy (JSA). Istnieją rodzaje prac, dla których wymagana jest indywidualna ocena ryzyka. Do oceny ryzyka zawodowego powinno być zaangażowanych jak najwięcej pracowników. Dokument musi także zawierać datę przeprowadzenia oceny oraz nazwisko przeprowadzającego.

Jakie niebezpieczeństwa powinna uwzględniać ocena ryzyka zawodowego?

Jeśli chodzi o samą definicję ryzyka, jest ono określone w§ 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Według niego ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, które mogą spowodować straty materialne lub zdrowotne, albo być niebezpieczne dla zdrowia występujące w środowisku pracy lub przez sposób wykonywania pracy. Skutkiem tego ryzyka może być wypadek lub choroba.

Jakie są zalety przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego?

Zaletami przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego są:

1. zapewnienie profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników,
2. skuteczność zarządzanej polityki bezpieczeństwa i higieny pracy,
3. zwiększona świadomość występujących zagrożeń oraz potrzeby stosowania przewidzianych środków ochrony,
4. poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy,
5. zminimalizowanie ryzyka wystąpienia niepożądanych zdarzeń, takich jak wypadki przy pracy czy choroby zawodowe.

Kto może przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego?

W przypadku małych przedsiębiorstw pracodawca może przeprowadzić ocenę ryzyka samodzielnie. Warunkiem jest jednak jego obszerna wiedza w zakresie rodzaju i technologii wykonywanych działań. Ocenę ryzyka może przeprowadzić pracownik służby bhp lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby BHP. Dokonanie oceny ryzyka można także zlecić ekspertom spoza zakładu, jednak należy pamiętać, że odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka spoczywa na pracodawcy. W większych przedsiębiorstwach ocenę powierza się wykwalifikowanym specjalistom i ekspertom BHP. ”
Dużym ułatwieniem dla przeprowadzenia oceny i jej dokumentowania jest wykorzystanie techniki komputerowej, szczególnie wyspecjalizowanych programów eksperckich. Należy pamiętać, że sporządzenie tego typu dokumentacji to nie tylko spełnienie formalnego wymogu przepisów BHP, ale też dbanie o ochronę zdrowia i życia pracowników. Najlepiej to zadanie powierzyć specjalistom w dziedzinie BHP.
Zachęcamy do kontaktu z nami w celu przygotowania odpowiedniej dokumentacji dotyczącej oceny ryzyka zawodowego w Państwa przedsiębiorstwie/
Zobacz również:

• Przegląd instalacji tryskaczowej
• Przegląd stałych urządzeń gaśniczych
• Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego
• Ocena ryzyka zawodowego